جای پای بوم شناختی(ای-اف) به عنوان شاخص سنجش پایداری اجتماعات

نویسندگان

  • عبدالحمید زارعی فرشاد کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشکدة جغرافیا، دانشگاه یزد
  • محمدحسین سرایی استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشکدة جغرافیا، دانشگاه یزد
چکیده مقاله:

با انتشار گزارش برانت‌لند، موضوع توسعة پایدار وارد مباحث دولت‌ها و تجارت‌جهانی شد و تلاش‌های زیادی برای ارائه تعریفی دقیق از مفهوم پایداری انجام گرفت. برای قابل اندازه‌گیری شدن این مفهوم و عملیاتی‌شدن ایدة شهر پایدار، روش کمی جدیدی موردنیاز بود، بنابراین روشی به نام «جای پای بوم شناختی» (ای-اف) ارائه شد. روش (ای-اف) توسط پروفسور ویلیام ریز و دکتر ماتیس واکرناگل در اوائل دهة 1990 ارائه شد. این روش، شاخص توسعة منابع است‌که تقاضای منابع انسانی را به مقدار زمینی که برای تولید منابع، تفکیک CO2 ، و یا دفع مواد زاید لازم است، تبدیل می‌کند. در این زمینه، ریز و واکرناگل پایداری را به زبان ساده به منزلة زندگی مسالمت‌آمیز و در حد ظرفیت طبیعت تعریف کرده‌اند. (ای-اف) اصول?، به عنوان روشی ساده و مناسب برای مقایسة پایداری استفاده از منابع در بین جمعیت‌های متفاوت، شناخته می‌شود. این روش هم اکنون به صورت گسترده‌ای به عنوان شاخص توسعة ‌پایدار استفاده می‌شود. (ای-اف) مصرف منابع را با مساحت زمین مورد نیاز برای به پایدار رساندن آن معادل‌سازی می‌کند و این امکان را فراهم می‌کند که با یک میانگین‌گیری، بتوان سرانة (ای-اف) منطقه، یا کشور را با میانگین جهانی مقایسه کرد. سرانجام مصرف این جمعیت‌ها به سطحی از کرة زمین قابل تبدیل است. این سطح، سپس با مقدار دقیق مساحت منطقه‌ای که جمعیت در آن ساکن هستند، مقایسه می‌شود، و درجة ناپایداری براساس تفاوت بین مساحت زمین موجود و زمین مورد نیاز (بر مبنای توان اکولوژیک) قابل محاسبه است. به عبارت ساده، جمعیت ناپایدار به جمعیت‌هایی گفته می‌شود که مقدار(ای-اف) آنها از مقدار زمین در اختیارشان بیشتر است. همچنین نشان داده شده است که (ای-اف) می‌تواند برای طراحی و برنامه‌ریزی خط‌ومشی‌های آینده نیز مورد استفاده قرار گیرد. به‌طوری‌که (ای-اف) محاسبه شده براساس این روش، تبدیل به ابزارهای آموزشی و برنامه‌ریزی مهمی شده‌اند که ناپایداری مصرف جهانی را بخوبی نشان می‌دهند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جای پای بوم شناختی(ای-اف) به عنوان شاخص سنجش پایداری اجتماعات

با انتشار گزارش برانت لند، موضوع توسعة پایدار وارد مباحث دولت ها و تجارت جهانی شد و تلاش های زیادی برای ارائه تعریفی دقیق از مفهوم پایداری انجام گرفت. برای قابل اندازه گیری شدن این مفهوم و عملیاتی شدن ایدة شهر پایدار، روش کمی جدیدی موردنیاز بود، بنابراین روشی به نام «جای پای بوم شناختی» (ای-اف) ارائه شد. روش (ای-اف) توسط پروفسور ویلیام ریز و دکتر ماتیس واکرناگل در اوائل دهة 1990 ارائه شد. این ر...

متن کامل

بررسی پایداری منابع بوم شناختی با استفاده از شاخص جای ‌پای بوم‌شناسی: مورد ایران

  جای‌پای بوم‌شناختی یک ابزار ارزیابی میزان ارتباط انسان با طبیعت است. این شاخص، کیفیت نیازهای یک گروه انسانی را که با مقدار مشخصی از سطح زمین و آب، به تولید منابع مصرفی و دفع مواد زائد حاصل از زندگی خود اقدام می‌کند، اندازه‌گیری می‌نماید. جای پای بوم شناختی، مقایسه جامعی از تقاضا و مقدار عرضه منابع طبیعی ارائه می‌دهد. در ارزیابی‌های جای‌پای بوم‌شناختی، جای‌پای بوم‌شناختی واقعی یک منطقه(مانند: ...

متن کامل

بررسی پایداری منابع بوم شناختی با استفاده از شاخص جای پای بوم شناسی: مورد ایران

جای پای بوم شناختی یک ابزار ارزیابی میزان ارتباط انسان با طبیعت است. این شاخص، کیفیت نیازهای یک گروه انسانی را که با مقدار مشخصی از سطح زمین و آب، به تولید منابع مصرفی و دفع مواد زائد حاصل از زندگی خود اقدام می کند، اندازه گیری می نماید. جای پای بوم شناختی، مقایسه جامعی از تقاضا و مقدار عرضه منابع طبیعی ارائه می دهد. در ارزیابی های جای پای بوم شناختی، جای پای بوم شناختی واقعی یک منطقه(مانند: شه...

متن کامل

تفاوت اقتصادی- اجتماعی کشورها و تاثیر آن بر جای پای بوم شناختی (مقایسه رابطه جای پای بوم شناختی با تولید ناخالص داخلی کشورهای منتخب جهان)

تفاوت اقتصادی- اجتماعی کشورها وتاثیر آن بر جای پای بوم‌شناختی (مقایسه رابطه جای پای بوم‌شناختی با تولید ناخالص داخلی کشورهای منتخب جهان)   مهدی عالی‌پور1، فرزام پوراصغر سنگاچین*2، سمیه فروغ3   1 دانشجوی دکتری محیط‌زیست- آمایش محیط‌زیست، دانشکده منابع‌طبیع...

متن کامل

بررسی پایداری منطقه‌ای استانهای حاشیه دریای خزر با استفاده از شاخص جای پای اکولوژیک

چکیده با افزایش شهرنشینی و تغییر سبک زندگی انسان ها در دهه های اخیر، پایداری اجتماعات مورد چالش جدی قرار گرفته است. با بروز و تشدید این آثار، رهیافت توسعه پایدار از سوی سازمان ملل متحد مطرح شد. برای ارزیابی میزان کمی این توسعه و اندازه گیری ناپایداری، تلاشهای فراوانی صورت گرفت که منجر به ایجاد شاخص ها و روشهای جدیدی شده است. مفهوم جای پای اکولوژیک، یکی از ابزارهای محاسباتی جامع برای ارزیابی میز...

متن کامل

ارزیابی اثرات زیست محیطی ساختمان با استفاده از سامانه جای پای بوم شناختی

بدون استفاده از ابزارهای ارزیابی محیطی، وضع استاندارد و پایش محیطی امکان‌پذیر نیست و نمی‌توان پیامدهای فعالیت انسان را پیش بینی نمود. به‌همین دلیل امروزه رهیافت‌های ارزیابی محیطی نقش مهمی در طراحی و برنامه‌ریزی پروژه‌های بزرگ بازی می‌کنند. از میان این رهیافت‌ها، رهیافت جای پای بوم شناختی در حوزه‌های مختلف از جمله صنعت ساختمان مورد توجه قرار گرفته است. جای پای بوم شناختی تکمیل کننده روش‌هایی مان...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 35  شماره 51

صفحات  -

تاریخ انتشار 2009-10-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023